Hoogte: 89 meter
Verdiepingen: 26
Afgewerkt: 1975
Functie: Residentieel
Locatie: Levante / Av. de Europa
Torre Benidorm heeft de gemiddelde hoogte van woontorens en hotels in Benidorm (tussen de 20 a 30 verdiepingen), maar is verder ver van het gemiddelde. Het bijzondere uiterlijk geeft deze toren meer dan recht om in deze lijst te verschijnen!
Torre Benidorm bevindt zich aan het drukste kruispunt van Benidorm; de kruising tussen de Av. de Europa en de Av. de mediterraneo. Het vormt een beetje de grens tussen de kernstad en Rincon de Loix, ook wel de Engelse buurt genoemd. De bouw van de toren begon in 1971, en de toren werd opgeleverd in 1975. In die tijd was er al een tendens in Benidorm om in de hoogte te groeien (die richtlijnen werden al eind jaren '50 vastgelegd door de visionaire burgemeester Pedro Zaragoza Orts), maar bleef men nog eerder bescheiden. Torens van 50 a 70 meter werden opgebouwd tussen eerder lagere woonblokken, en her en der stonden al enkele uitschieters, waaronder Torre Coblanca (95m). Het was in deze ambitieuze, maar nog steeds behoudensgezinde, omgeving dat de Torre Benidorm werd opgebouwd. Het gaf een impuls aan de gemiddelde hoogte van de torens, maar ook aan het design. De Torre Benidorm straalt een klassieke degelijkheid uit die heden ten dagen nog indruk wekt!
Guardiola
De architect van deze toren was niemand minder dan Juan Guardiola Gaya. Het is de moeite om even stil te staan bij deze architect, omdat hij, méér dan enige andere, zijn stempel heeft gedrukt tijdens de "tourist boom" in de jaren '70. De architect was geboren in Reus en studeerde in Barcelona, maar trok als jonge knaap al naar de regio rond Alicante waar hij zijn verdere leven doorbracht en zijn professionele carrière begon. Zijn eerste opmerkelijke project was het mee tekenen van San Juan, een nieuw toeristisch oord nabij Alicante, waar hij onder andere de prachtige toren Pagoda ontwierp. Ook in het centrum van Alicante ontwierp hij mooie torens en gebouwen. Typisch was dat hij geen vaste stijlkenmerken aanhing, maar durfde spelen met verschillende materialen en stijlen. Een mooi voorbeeld daarvan vinden we in Alicante, in de baksteengevel van "Edificio Aloha" of de prachtige veelkleurige tegels van het gebouw dat hij aan het kruispunt Luceros in Alicante heeft ontworpen.
De architect was erg beïnvloed door de moderne aanpak van Le Corbusier. Het gebouw Club del Mar in de wijk Albufeira in Alicante is daar een sprekend voorbeeld van. Een ongelofelijk langgerekt gebouw in een boogvorm, met de gemeenschappelijke ruimten daartussen. Het toont ook de gedachte van die tijd, die Benidorm tot op de dag van vandaag beïnvloed: functionele torengebouwen die zich onbeschroomd naar de kust richten.
Na zijn periode in Alicante werd Guardiola ingezet door bouwpromotor Coblanca. Hiervoor heeft de architect tientallen torens ontworpen. De architect begreep dat Benidorm een eigen aanpak verdiende. De torens moesten kostenbewust zijn, en niet teveel afwijken van de functionele stijl van die tijd, maar in elke toren trachtte de architect toch iets bijzonder te steken; een specifieke materiaalkeuze, of net een bijzonder element in de gevel of stijlkenmerk. Niet alle torens die hij heeft ontworpen zijn mooi, maar allen passen ze wel mooi in het Benidorm model. Bij sommige torens voelt het aan alsof hij even "Carte Blanche" heeft gekregen. Zo heb je Coblanca V aan de Calle de Bérlin, die wel op een reusachtig orgel lijkt. Een andere opvallende toren van zijn hand is deze Torre Benidorm, één van zijn belangrijkste ontwerpen. Ook van zijn hand is het nabijgelegen winkelcentrum La Noria.
Architectuur van Torre Benidorm
Net zoals het overgrote merendeel van de torens in de Costa Blanca heeft de Torre Benidorm een brutalistische stijl. Dit heeft veel te maken met beton als voornaamste bouwmateriaal in deze regio, maar ook omdat het merendeel van de gebouwen uit een tijd komen waarin deze stijl in Europa veel werd toegepast. Maar om deze toren enkel met de stempel "brutalistisch" af te doen, is te vaag en te kort door de bocht. Ondanks dat de toren minder slank is dan de gemiddelde toren in Benidorm, hebben de contouren iets elegant. Het lijkt wel of hij zijn inspiratie heeft gehaald in het New York van de roaring twenties. Ik wil maar zeggen; er lijkt iets Art Deco te zijn ingeslopen. Ondanks die vreemde posities van de bouwlagen tegenover elkaar, lijkt de toren naar een spits toe te lopen, die dan plots wordt bekroond met die bevreemdende Penthouse die aan alle kanten over de rand lijkt te lopen. Die bovenste bouwlaag geeft de toren terug wat ruwheid. De uitstulpende bovenste laag doet veel wenkbrauwen fronsen. Sommigen durven het respectloos vergelijken met een oude Flaktoren (luchtafweer), andere zien er iets futuristisch in, anderen vinden het een geslaagde bekroning voor deze "Tetrisblokken-toren". Hoe je die ultieme bouwlaag ook bekijkt; het geeft de toren op zijn minst gezegd karakter.
Wat deze toren ook zo speciaal maakt is dat hij van verschillende kanten telkens een ander perspectief oplevert. Dit is één van de weinige torens in Benidorm die langst alle kanten gevelpartijen heeft, maar toch geeft de achtergevel, waar minder terrassen en ramen zitten, een geheel andere indruk dan de gevel die kijkt op het ronde punt van de Av. de Europa en Av. del Mediterraneo. Dit laatste voelt duidelijk aan als de voorkant van de toren, niet in het minst omdat de toren schuin staat tegenover de rooilijnen en dus op de hoek kijkt, en mede omdat de fontein en plantsoenen aan het kruispunt het idee geven van een royale inkom.
Als één van de weinige torens in Benidorm staat de Torre Benidorm schuin tegenover de lijnen van de straten. Ook de hoeken komen niet honderd procent overéén met een gevelflank. Dit maakt dat je de toren haast altijd bekijkt op twee gevelflanken en daardoor de tientallen hoeken en kantjes beter tot hun recht komen. Dat de rooilijn niet klopt, valt helemaal niet op, omdat de plint is uitgewerkt tot aan de voetpaden in een open commercieel gedeelte.
Ook aan de inkomhal zie je dat er die tijd nog iets meer budget was voor afwerking. De mooie, haast Moorse, patronen in de houten deuren, de prachtige tegels en de luxueuze afwerking geven het idee in een ander - gouden - tijdperk binnen te stappen.
Inplanting
Ook over de inplanting valt veel te zeggen. Zoals hierboven vermeldt is de plint, de onderste bouwlaag helemaal open gewerkt tot een open winkelcentrum. De promotor wist best dat dit kruispunt van twee belangrijke lanen een drukbezochte plek zou worden en er daarom veel vraag zou zijn naar commerciële ruimtes. Het moet gezegd zijn dat de architect Guardiola Gaya naast bijzondere torens steeds veel aandacht verlegde naar de plinten van de gebouwen. De gelijkvloerse ruimtes maken het verschil tussen levendige of doodse wolkenkrabber-steden (zoals je die vaak in het Midden-Oosten vindt, of zelfs bepaalde nieuwe wijken in Europese steden). We mogen gerust zeggen dat Guardiola mee de rijke beleving van Benidorm heeft getekend door plinten "doorwaadbaar" te maken. Als voorbeeld kunnen we even naar Coblanca 1 kijken. Deze allereerste echte wolkenkrabber van Benidorm, die door Guardiola Gaya is getekend voor promotor Coblanca toont ons een zeer levendige doorwaadbare plint. Er zijn twee niveau's, het ene verzonken en het andere iets hoger, die met sierlijke trappenpartijen aansluiten op de straat. Het lijkt niet toevallig op de dekken van een schip. Het geheel is volledig doorwaadbaar voor iedereen (Anno 2019 wilden de bewoners hekken plaatsen om 's avonds te sluiten - maar kregen daarvoor geen toestemming van de gemeente).
Hetzelfde zien we bij de Torre Benidorm. De gelijkvloerse gebouwen staan los van de toren en sluiten aan bij de straten. Er is veel beleving: een fontein, plantsoenen, mooie straattegels en overkappingen die eveneens Art Deco aandoen en qua stijl aansluiten bij de stijl van de toren zelf en het winkelcentrum aan de overkant. Het hele gebied rondom de toren is haast publiekelijk toegankelijk, buiten een bijzonder klein privaat gebied waar het bescheiden zwembad te vinden is. Dat zwembad past mooi in de stijl van de toren met een robuuste vormgeving van twee overlappende ovalen.
Het is Guardiola gelukt om het hele plot interessant te houden voor de duizenden toeristen die er dagelijks passeren. Op zo'n locatie hadden blinde muren met een private tuin catastrofaal geweest voor het imago van de stad en gelukkig besefte de architect dat maar al te goed. Normaal gezien zou er op die bovenste verdieping van de toren een luxe-restaurant komen, dat bereikbaar zou zijn met een aparte lift. Dit restaurant is er -jammer genoeg- nooit gekomen. De gehele verdieping is nu een riant dakappartement met private lift!
Tot voor kort was de 1ste verdieping van de toren ingenomen door de plaatselijke kantoren van Tui. De kantoren zijn weg en worden op dit moment verbouwd tot luxe appartementen.
Besluit
Misschien was dit artikel best wel lang voor één toren te beschrijven, maar ik kan niet genoeg stilstaan bij het nalatenschap van de architect Guardiola. En in mijn ogen is de Torre Benidorm één van zijn mooiste projecten geweest. De toren straalt een rijkdom en elegantie uit die je normaal in Benidorm niet zou tegen komen.
Lees ook: wolkenkrabbers en torens in Benidorm
Lees ook: Neguri Gane - 148 meter / 43 verdiepingen
Lees ook: Torre Levante - 120 meter / 36 verdiepingen
Lees ook: Blog / Column
Geen opmerkingen:
Een reactie posten