Ergste Gota Fria ooit in het zuidoosten van Spanje

De naam Gota Fria was tot enkele dagen geleden onbekend bij iedereen die niet in Spanje woonde. Maar door de rampspoed van de laatste dagen, die hallucinante beelden van overstroomde dorpen en kolkende rivieren door de straten, stond de naam in zowat elke krant in Europa. Maar wat is die enge Gota Fria?

Hier zie je duidelijk de aftakkende
koude lucht vanuit de straalstroom

De Gota Fria kan ruwweg worden vertaald als "koude druppel" en is een weersverschijnsel dat zich meestal situeert aan de oostkust van Spanje in het begin van de herfst, en minder frequent ook in de lente. Het is een zeer onstuimige, intense regenval, die vaak gepaard gaat met rukwinden, stormen en hagel. De Gota Fria komt voor wanneer koude lucht vanuit het westen (Atlantische Oceaan) in hoge luchtlagen bovenop de warme, vochtige lucht van de Middellandse Zee hangt. De wetenschappelijke naam DANA (Depressión Aislada en Niveles Altos) zegt waar het op staat: een depressie (koudefront) in de hogere luchtlagen.

De Gota Fria kan meerdere malen voorkomen, vaak in september, maar even goed nogmaals in oktober/november. Dit jaar was een uitzonderlijke Gota Fria. De water -en omgevingstemperatuur was nog héél warm en de koude luchtlaag was bijzonder koud wat ervoor zorgde dat er extreme hoeveelheden regen vielen in korte, intense periodes.
De ondergrond van de zuidoost kust in Spanje is dan ook niet geschikt om zulke regenhoeveelheden te slikken. Na een droge zomer is de ondergrond zo droog en hard, dat het haast geen water absorbeert. Het heuvelige landschap maakt dan weer dat er gevaarlijke stromingen en plotse rivieren ontstaan, de zogenaamde "flashfloods".

Felle overstromingen op vele
plaatsen in de Comunidad Valencia

De weerfenomenen zijn zeer lokaal en moeilijk voorspelbaar. Men kan in de weermodellen wel voorspellen dat er een enorme DANA gaat komen; maar men kan niet voorspellen waar. Zo was het in het enorme gebied van Valencia tot aan Cartagena en Murcia code rood tot wel 100 kilometer in het binnenland. Enkele gebieden hebben er ferm van langst gekregen, andere streken zagen enkel wat wolken en enkele kleine buien. Zo ook is Benidorm de dans ontsprongen. Er was heel wat regen, maar daar bleef het gelukkig bij. Door watermassa's uit het binnenland en die aanhoudende regen waren er hier en daar wel kleine overstromingen op de gekende plaatsen, maar echt van noodweer konden ze niet spreken. Jammer genoeg hebben we allemaal de hallucinante beelden gezien van dorpen die minder geluk hadden en volledig overstroomden, of veranderden in een kolkende watermassa...

Is de klimaatverandering de schuldige voor deze extreme Gota Fria?

Ja en nee. De Gota Fria is een eeuwenoud weersverschijnsel. Maar we zien wél dat het de laatste jaren verergert. Het weer wordt instabieler en de Gota Fria intenser. De intensiteit van het noodweer dit jaar komt mede omdat het zeewater veel warmer is dan gewoonlijk (en dat is een rechtstreeks verband met de klimaatopwarming).

Ondertussen blijven ze in Benidorm niet bij de pakken zitten. Bij de huidige heraanleg van de stadsboulevard Avenue de Mediterraneo bouwt men een enorme ondergrondse cistern (vergaarbak) om het hemelwater in op te vangen zodat het water niet telkens diepe kanalen maakt in het strand. Maar zoals we de voorbije dagen in Cala Finestrat hebben gezien, werken die ondergrondse opvangbekkens maar tot op een zekere hoogte. De watervolumes zijn zo groot dat er realistisch gezien weinig kan gedaan worden om dat op te vangen.

Ondertussen schijnt de zon alweer en is die verschrikkelijke Gota Fria al gepasseerd. Hopelijk kan iedereen in het getroffen gebied snel terug de draad opnemen.

Lees ook: Benidorm actueel
Lees ook: Weer in Benidorm
Lees ook: Regen in Benidorm (wat te doen op regenachtige dagen)
Lees ook: Blog / Column