Vakantie in Spanje : Bezoek Benidorm: Bezoek aan Xativa

Xativa is een klein stadje in het binnenland. Een heel eind omrijden vanuit Benidorm (120 km). Waarom het plaatsje toch de moeite is om te bezoeken? Dat kom je snel te weten!

Het is er dan wel niet zo groots als Alicante of Valencia, toch heeft Xativa een rijk verleden. De plaats was al in de Moorse tijd militair en politiek een grootmacht. De belangrijkste reden daarvoor is haar beschutte ligging, in de vruchtbare valleien, maar toch op de flank van een onneembare vesting. Het beroemde kasteel van Xativa...

Kasteel van Xativa

We deden de trip per trein vanuit Valencia. Een enkel ticketje kostte 4.50 EUR, wat best goedkoop is gezien de afstand. We kochten een enkeltje op aanraden van de baliemedewerker: in Xativa staan er ook ticketautomaten en is er ook een ticketbalie. De treinrit is ook vanaf Alicante te doen, maar hou er rekening mee dat je dan beter moet plannen. Vanuit Valencia heb je haast om het halfuur een trein in de richting van Xativa, maar vanuit en naar Alicante rijden er slechts enkele treinen per dag.

Aangekomen in Xativa besloten we eerst op te warmen met een koffie. Het was bewolkt en kil, en ik had het bijzonder fris in mijn short en Tshirt. Ik las op fora dat Xativa op andere dagen net één van de warmste plekken van Spanje is, maar die bewuste dag was dit toch zeker niet het geval. Na een verkwikkende koffie lieten we de oude stad voor later en begonnen we aan de klim naar het kasteel. Overal heb je borden richting "castell" dus je kan niet fout gaan. De weg zigzagt omhoog door bosrijk gebied. Er is een treintje dat tweemaal daags omhoog gaat, maar de vertrekuren zijn niet duidelijk en ik hoor geregeld dat het treintje snel vol is... Zo moeilijk is de klim niet, het gaat over zacht stijgende asfaltwegen (haast geen verkeer). Vele "Xativanen" doen de wandeling dagelijks met hun hondje... . Mensen met een huurauto hebben meer geluk, ze kunnen met de auto tot op de parking vlak voor de ingang van het kasteel.

Kasteel van Xativa

We kwamen net boven aan het kasteel om 10u. De dame deed net de kassa open! Fotografen kunnen best zo vroeg mogelijk komen, dan staan er geen andere toeristen op de foto's. Bij ons vormde dit geen probleem, het was ondertussen beginnen regenen (daar stond ik dan in mijn Tshirt) en er waren geen andere toeristen te bekennen. Een combiticket kost 3.10 EUR en voor die economische prijs heb je eveneens toegang tot twee musea beneden in de stad. Volgens de vriendelijke personeelsleden was het mogelijk om het kasteel (+-1.30u) en de twee musea te bezoeken vóór het Siësta-uur.

Het kasteel bestaat uit twee zijden, het "lager" kasteel en het "hoger. We begonnen met het Major gedeelte, het grootste deel. Er zijn veel trappen te doen, dus deze activiteit is niet toegankelijk voor personen in rolstoelen of minder mobiele mensen. Het kasteel is tegelijk indrukwekkend als teleurstellend. Het is een uitgestrekt kasteel met steeds prachtige vergezichten, maar er zijn amper binnenruimtes en het is bestaat vooral uit trappen en muren op de helling... Het kasteel bestond al in Iberische en Romeinse tijden, maar is geleidelijk aan uitgebreid en daarom is lang niet duidelijk wat er uit welke tijd stamde. Je krijgt weliswaar een infofolder mee, maar we staken die al gauw in onze zak om te genieten van de wandeling zelf. Zo heb je een kerker die duidelijk van belang was als gevangenis van enkele belangrijke edelen, maar zonder de echte omkadering van de geschiedenis voelden we niet echt het belang van die plek aan. Een plek met zo'n rijke geschiedenis als Xativa is uiteraard moeilijk te presenteren aan de toeristen, maar toch had ik graag een systematischer informatiebrochure of tijdlijn gezien. Nu kwamen er slechts flarden binnen; Romeinse cisternes, Moorse edelen, belangrijke vesting voor de Borgia's, belang in de successieoorlog... het is moeilijk om al die data en geschiedkundige evenementen te plaatsen in een groter geheel... Een introductiefilm, informatiebord, of betere maquettes hadden betere informatie kunnen geven dan die karige brochures...

Inkom kasteel Xativa

Er zijn op het kasteel enkele binnengedeeltes die een sluier oplichten van het leven op het Middeleeuwse kasteel, maar ook hier hadden we slechts milde interesse voor. Het lagere kasteel is kleiner en biedt vooral mooie zichten op het hogere kasteel en de omgeving. Ook hier weinig boeiende gebouwen. De dame aan de kassa zei dat we vast op een uurtje rond waren en tot mijn verrassing waren we inderdaad voor het omslaan van het uur geheel rondgewandeld.

Het lijkt misschien of het kasteel zeer tegenviel, maar dat is vooral omdat ik met een verkeerde premisse vertrok. Ik had op het internet zeer lovende commentaren gelezen (dat dit het meest indrukwekkende kasteel was van Spanje en zelfs vergelijkingen met het Alhambra) en ik had misschien teveel verwachtingen. Ook de afbeeldingen op het internet versterken het idee dat het kasteel een doolhof van gangen en binnenruimtes is... en dat is het niet. Het is uiteindelijk gewoon een sterke ommuring van de heuveltop met enkele kerkers en wat 19de eeuwse nutsgebouwen. Daarbij zeg ik niet dat het geen mooie burcht is; want het is werkelijk groots, heeft een boeiende geschiedenis (als je die tenminste kent) en spectaculaire uitzichten.

Kasteel van Xativa

Een conciërge vertelde ons bij het verlaten van het terrein hoe we best terug naar beneden wandelde. Hij gaf een paadje in de natuur aan dat langst kleine grotten liep en op een vreemde bezienswaardigheid eindigde: de ijskelder La Nevera. Het gebouwtje uit Moorse tijd werd in de 18de eeuw gebruikt om sneeuw uit de naburige bergen in op te slaan. Men deed dit op danige manier met stro als isolatie dat men een bron had van ijs dat goed bleef doorheen de zomer. Nogal een gedoe om de aristocraten van een koel drankje te voorzien!

Terug in de stad aangekomen, zijn er twee musea die je nog mag bezoeken met je combiticket. Ze liggen op een kleine afstand van elkaar. We bezochten eerst het Almodí museum, in het gebouw van de middeleeuwse graanmarkt. Men ziet er aan de hand van opgegraven beeldhouwwerken, potten en vazen de rijke geschiedenis van de stad. Er zijn mooie mozaïeken te bewonderen en ook heel mooi is de grote maquette met bijhorend luisterverhaal van middeleeuws Xativa. We stapten er verder nogal vlot door, want we moesten tevens het andere museum nog bezoeken.

Museum van schone kunsten Xativa

Het volgende museum op onze lijst was het museum van Moderne Kunsten van Xativa. In dit museum hangen prachtige schilderijen van verschillende oude en moderne meesters zoals bv Ribera, Goya, Antoni Miró... Een grappig kenmerk dat uitgroeide tot de aantrekkingspool van het museum is het omgekeerde portret van Filips V van Spanje. De vorst zou tijdens de roerige successieoorlogen Xativa laten platbranden. Een curator van het museum nam hem dat zeer kwalijk en hing daarom het schilderij ondersteboven. Nog steeds hangt het schilderij alzo tot het vermaak van de bezoekers.

Het lag niet aan de spectaculaire inhoud van het museum, maar we gingen ook hier wat oneerbiedig snel voorbij de meesterwerken. Uiteindelijk kwam het siësta uur naderbij (13u) en ook de honger begon parten te spelen. Die siësta, hoezeer die ook hoort bij de Spaanse cultuur, is toch best vervelend. Pas om 16u openen de musea terug hun deuren, dus moet je uzelf 3u kunnen vermaken. Dit is zelfs met een lunchpauze en wat rondkuieren in de oude stad eigenlijk wat lang. Je kan alles op de voormiddag doen, maar dan moet je echt wel zorgen dat je stipt om 10u klaarstaat aan het kasteel en nergens té lang blijft hangen. Wie echt interesse heeft in archeologie of die prachtige schilderijen gaat merken dat hij zich toch te veel moet haasten...

Stadsmuur Xativa

De oude stad gaat tijdens de Siësta in een vreemde "lockdown modus". We vonden een restaurant aan de wandelboulevard Albereda Jaume I, namelijk restaurant "Canela y Clavo", waar we een soort van Fawlty Towers ervaring kregen. De bediening was een hilarische poging tot Nederlands en ik heb met hand en tand moeten vechten om de juiste rekening te krijgen, alle 3 de herberekeningen (gewoon dagmenu met twee consumpties...) bleken veel te weinig en we hadden ons zodanig kromgelachen dat we toch echt de patron niet in de zakken wilde zitten. Na nog een wandeling door dat pittoreske oude centrum besloten we terug richting trein te stappen. We waren niet warm genoeg gekleed om er te blijven hangen tot de avond...

Kortom: zit je een tijdje in Valencia of in Alicante, dan loont een uitstap naar Xativa zeker de moeite. Vanuit Benidorm is Xativa jammer genoeg enkel te bereiken met de (huur)wagen. Er zijn geen vaste excursies naar Xativa en ook met het openbaar vervoer is het nogal lastig te bereiken, men moet eerst naar Alicante of Valencia om van daar uit met de trein te vertrekken.
Het alternatief is uiteraard het bekende en eveneens prachtige Guadalest. Wat Guadalest zeker goed maakt aan spectaculaire landschappen en curieuze musea, mis je hier toch de rijke cultuurgeschiedenis van Xativa.

Praktische tips

- Best geen bezoek brengen aan Xativa op maandag. Dan is het kasteel gesloten, net als de meeste winkels, de musea en de restaurants.
- Dinsdag is marktdag in Xativa. 's Ochtends kan je dan eventueel over de markt wandelen. Dit is weliswaar geen toeristische markt dus niet heel boeiend.
- Xativa kan 'zomers héél warm worden en in het kasteel is er weinig schaduw. Hou hier rekening mee!

Onderaan volgen de foto's van onze uitstap.

Lees ook: Excursies / Ervaringen
Lees ook: Guadalest
Lees ook: Kasteel Santa Barbara van Alicante
Lees ook: Villena
Lees ook: Alicante
Lees ook: Valencia