Verloren monument - De Paella pan van Aitona

Na enige afwezigheid, mijn excuses daarvoor, ben ik terug met belangrijk en triest nieuws. De befaamde lichtreclame, de Paella pan van Aitona, is weg gehaald.

Haast even iconisch als de Dolfijnen van Hotel Delfin, en jammer genoeg hetzelfde lot beschoren, amper een paar maanden later. Het nieuwe restaurant op de hoek van Plaza Española en Calle Ruzafa wil een nieuwe naam en wilde de lichtreclame niet meer gebruiken.

De lichtreclame werd geplaatst in 1963 bij het openen van het restaurant en was sindsdien niet meer weg te denken uit het centrum van Benidorm. Miljoenen mensen hebben er onder door gelopen, honderd duizenden hebben er met elkaar afgesproken "Je weet wel, aan die grote pan daar!" en vast een paar honderd trucks en bussen hebben er tegen gereden. De kitcherige Paella pan met gamba werd een icoon doorheen de jaren, en een geliefkoost item bij zowel toeristen als bewoners.

Voor velen was het een jammerlijk nieuws dat de pan afgebroken werd. Gelukkig besloot Benidorm ditmaal om in te vallen en de pan te demonteren en op te slaan. De lichtreclame zal eerst gerenoveerd worden, want 60 jaar aan zeelucht en zonnestralen hadden haast alle kleur uit de reclame gehaald. De vele trucks hebben het ding ook helemaal geblutst en vervormd. 

Wat Benidorm net met een reusachtige Paella Pan verlichting gaat doen, is nog niet geheel duidelijk. Wel vind ik het positief dat ze nu wel op tijd ingrepen. Benidorm groeit zo snel, en verandert voortdurend, het is belangrijk om aandacht te hebben voor erfgoed. Ook al komt dat erfgoed in de vorm van een neon-reclame.

Eén van de meest populaire musea in Las Vegas is het Neon museum waar je oude lichtreclameborden kan bekijken. Zo gek is het dus niet om de Paella pan niet in de schroothoop te zwieren, maar bij te houden voor een - onzekere - toekomst.



Lees ook: Afbraak historisch Hotel Delfin
Lees ook: Benidorm Actueel
Lees ook: Blog / Column

Black out in Spanje

Jawel, de fameuze black out van 28 april 2025 trof ook Benidorm. We zaten een hele namiddag en avond zonder electriciteit. Een klein verslagje!

Ik stond net in de keuken een middagmaal voor te bereiden toen het licht uitviel. Automatisch ging ik naar de zekeringskast. De zekeringen springen hier wel vaker. Tot mijn verrassing zag ik dat alle zekeringen nog aanstonden. Pas toen ik mijn buren vergezelde buiten, begreep ik dat het niet enkel bij was, niet enkel in ons gebouw, en zelfs niet enkel in onze regio, maar in héél Spanje het licht was gedoofd.

Zonder internet of elektriciteit konden we niet meer doen dan op het strand gaan zitten (daar was het wel goed weer voor) en s'avonds een bordspel bij kaarslicht spelen. Wat voor ons een aangename digital detox was, was echter een ramp voor anderen. Horeca uitbaters die hun vriezers zagen ontdooien en 1000den EUR schade, mensen die rekenen op een operatie die niet kon doorgaan, 1000den die vast zaten in een beknellende lift of treinwagon gedurende meerdere uren, of reizigers die nergens heen konden, geen cash geld bij zich hadden en gedoemd waren om op de rand van de stoep te wachten... 

In Benidorm heerste er kalmte. Toeristen spendeerde hun dag op het strand, bars deden goede zaken tot het bier lauw was, en het brood op was. Vele hotels in benidorm hadden noodgeneratoren en tegen de valavond was de elektriciteit al terug gekeerd in de oude stad en Levante. Wie woonde aan het Poniente strand moest wachten tot in de nacht voor de elektriciteit terug keerde.

Het leverde wel enkele coole fotos op:

In vele hotels had men generators om te garanderen dat de liften blijven werken, en de traphal verlicht blijft.

Een gitzwart beeld en een patrouillerende politiewagen op de anders levendige en fel verlichte Poniente dijk.

Het linkse deel is Poniente, en het rechtse deel is Levante. Letterlijk dag en nacht verschil.

Afbraak historisch hotel Delfín

Het aloude bekende hotel Delfín gaat deze week tegen de vlakte. Hier leest u er meer over.

Het hotel Delfín was zeker niet één van de eerste hotels in Benidorm, maar wel het eerste hotel buiten het centrum, en één van de eerste gebouwen aan het Poniente strand. Tot voor het hotel Delfín bevonden de hotels zich dicht bij de oude stad en aan Levante. Het hotel Delfín had -in die tijd- moderne architectuur en richtte zich op een luxueus cliënteel. 

Het hotel was de motor voor het ontdekken en ontwikkelen van de pracht van Poniente, en het verbreden van het toeristische aanbod. Een typisch en iconisch beeld van Hotel Delfín was de cubistische muurschildering van dolfijnen. Het was het toonbeeld van de jaren '60 en had de jaren doorstaan. Niet alleen vinden we deze muurschilderij op vele historische postkaarten van Benidorm, maar het was ook een achtergrond decor voor verschillende films en series in Spanje. Lang is erover gepraat om deze muur te bewaren en elders te hergebruiken. 

Jammer genoeg is men net daar met de afbraak begonnen. Misschien met reden, om elk protest meteen de mond te snoeren. De muurschildering was weg op enkele uurtjes, voorgoed gewist uit het straatbeeld. Een gemiste kans, waar Benidorm - in mijn mening - een grotere rol had kunnen spelen. Het zijn maar enkele "kitcherige" dolfijnen, maar ze zaten zodanig in het hart van de Benidormer, dat men iets harder had kunnen vechten om dit iconische beeld te bewaren. Misschien kan er elders op een blinde muur alsnog een replica geschilderd kunnen worden?

In de plaats van dit hotel komt een toren van maar liefst 160 meter. Deels hotel, deels luxe residenties. De buurt morrelt uiteraard omwille van de komst deze kolos (De hoogste wolkenkrabber gebouwd aan de kust in Spanje), maar Benidorm zou Benidorm niet zijn als ze zich niet zouden houden aan hun model van hoge, slanke torens. 

Ikzelf kijk reikhalzend uit naar deze prachtige toren. Al zal ik de rust in La Cala toch ook wat missen, en blijven die schattige dolfijnen van het Hotel Delfín voor eeuwig in mijn netvlies.